kaixo!/ohayou gozaimasu/你好/bunã ziua/hola/hello/ciao/hallo/maitei/bonjour/hej/namaste/merhaba/jambo/aloha/Salamaleikum... Asier naiz eta munduko kultura ezberdinak erakutsiko dizkizuet blog honetan.
Kaixo lagunok, mila aldiz saiatu naiz " irakurri gehiago..." jartzen baina ezin izan dut lortu.
Mila modutara saiatu arren, ( salto de pagina ikonoarekin, <!-- more --> html moduan, interneten bilatuz...) baina ezin izan ditut nire testu luzeak laburtu.
Beraz, norbaitek lagundu al badit arazo honen zergaitia aurkitzen eskertuko nioke komentarioren batean jartzea.
Besterik barik, amaitutzat ematen dut teknologia berriak irakasgaieko bitakora hau. Zorte on azterketetan!
Nire gaiarekin lotura duten bi bitakora aurkeztuko ditut sarrera honetan. Alde batetik, saharar kultura bertatik bertara lantzen duen bloga "aed sahararra", eta bestetik inmigrazioaren gaia lantzen duen "eraikiz".
"aedsahararra"
Aed sahararraren bitakora asko gustatu zait.Saharan bizi izandako esperientzi pertsonalaren pasadizoak kontatzen dizkigu bertan Garazi Rodrigezek. Batez ere, modu pertsonalean eta zuzenean idatzi ditu Saharan bizi izandakoak eta Saharar kulturari buruzko zenbait sarrera utzi dizkigu bere blog-ean.
Harritu nauen sarreretako bat, Sahararrek Te-a prestatzeko zuten ohiturarena izan da. Egunean zehar bizpairu aldiz hartzen dute tea, honen inguruan eguneko kontuak eta gertakizunak denon artean kontatzen dituztelarik.
"Eraikiz"
Bestalde, Kemen Atxurraren "eraikiz" bitakora ere komentatu dut.
Nik aukeratutako kulturartekotasunaren gaiarekin lotura daukate Kemenek blogean azaltzen dizkigun inmigrazioaren inguruko kontuek.
Atzerritarrek gure gizartean bizi duten egoera eta globalizazioaren prozesuak dakartzan ondorioak primeran azaltzen dizkigu bere blogean.
Esan beharra daukat kulturartekotasunarekin lotura duen webquest-a asko gustatu zaidala, bere blogera sartzea besterik ez duzue "Kulturartekotasunari buruzko Webquesta" egiteko. Webquest-a egitera animatzen zaituztet,oso interesgarria baita.
Sarrera honetan webquestari buruz hitz egingo dut. Horretarako, lehendabizi webquest-a zer ikusiko dugu:
Zer da WebQuest bat ?
google irudiak: Webquest
WebQuestak informazioa bilatzeko metodologia da, non errekurtso gehienak Web-etik ateratzen diren. Sistema hau Bernie Dodgek eta Tom Marchek, San Diegoko unibertsitateko irakasleak, 1995ean proposatu zuten.
WebQuesta gidaturiko inbestigazioan oinarritzen da. Esan bezala, errekurtsoak gehienbat internetetik ateratzen dira. Honela ezagutzeko abileziak erabiltzen dira, elkarlana eta ikasleen autonomia aurreikusten da.
Honetaz gain, metodologia honek badu benetako ebaluazioaren atal bat. Orri hauek irakasleek gero eta gehiago erabiltzen dituzte informazio erabileraren trebetasunak garatzen dituztelako.
Webquestari buruzko informazio pixka bat jaso eta gero, nire gaiarekin bat datorren webquest bat aurkitu dut sarean:
Hona hemen egileak webquest honi buruz ematen duen sarreratxoa:
"Gaur egun gure ingurua gero eta kultur anitzagoa da. Etorkinak arrazoi ezberdinengatik datoz Euskal Herrira; behar ekonomikoak eta sozialak, gatazka armatuak, indarkeria.
Beraz, esan dezakegu egungo jendartearen ezaugarri nagusienetako bat heterogeneotasun sozial, kultural eta linguistikoa dela.Kulturartekotasuna beraz, aniztasun egoeren aurrean izan dezakegun ikuspegi bat da, berdintasunean oinarritua eta aniztasunean aberasgarri bezala ulertzen dena.
Eta honen garrantzia aintzat hartuz, zuen pentsaerak, ezagupenak, jarrerak... landuko ditugu internet erramientaz baliatuz."
Besterik gabe, webquesta egiten saiatuko zaretelakoan hemen usten dizuet webquest honen link-a.
Gaurko sarrera honetan, gure inguruan gero eta ohikoagoak diren Asiar Kebab jatetxeez hitzegingo dut. Izan ere, gazteen gustoko otartekoa bilakatzen hari da, italiar pizza eta amerikar hamburgesekin batera. Ikusi dezagun beraz zer den Kebab-a:
Kebab( Turkiera kebap, kabob edo kibob bezala idatzita) Ekialde ertaineko eta Asiar Ipar-ekialdeko haragiz egindako plater multzo bat da. Normalean arkume eta behikiarekin eginda dago baina askotan ere oilaskoa edo arraina erabiltzen da. Txerri haragia ez da inoiz erabiltzen herri musulman edo juduetan baina ekialdeko beste herrialde batzuetan erraz aurkitu daitezke.
Haragia biraka dagoen aparatu batetik mozten da, labain edo tresna espezial batekin. Normalean, EuropanDöner Kebab eta AmerikanShish Kebab platerari buruz ari garela ulertzen da kebab esatean.
Baina, ba al dakigu zer jaten hari garen?
Urrengo bideo honetan Kebab-aren produzioa nolakoa den ikusiko dugu. Ea bideoa ikusi ondoren argiago geratzen zaigun zer jaten dugun.
India Asiar Hegoaldearen zati handia hartzen duen herrialdea da, berak bakarrik azpi-kontinente oso bat osatzen baitu. Munduko bigarren estatu populatuena da, demokrazia handiena, zazpigarren zabalena eta hamargarren ekonomia.
Herrialde multietnikoa eta multierlijiosoa da, arraza eta etnia askoren igarobide zein pausaleku izan baita. Hainbat erlijio garrantzi handikoak dira, hala nola hinduismoa, islama, budismoa, kristautasuna.
Inbaditzaile eta etorkinen ohiturak, tradizioak eta ideiak bereganatu dituen bitartean, bere tradizioei historian zehar eustea lortu du.Adibidez, Indiako monumentu ospetsuena, Taj Mahal, Mogol dinastiari dagokio.
Indiako musika mota askotakoa da. Musika klasikoaren bi mota nagusiak hegoaldeko Carnatic eta iparraldeko Hindustani dira. Herri musika aipagarriena Filmi (Filmetarako sortutakoa) da. Folk musika ere oparoa da.
Gaurko sarrera honetan, indiar musika sortzeko aplikazio bat ikusiko dugu. Aplikazio honen bidez, indiako instrumentu ezberdinak konbinatu ahal izango ditugu gustoko indiar musika sortu arte. Oso dibertigarria da eta probatzera animatzen zaituztet: Klikatu hemen aplikazioa hasteko.
MaoriZelanda Berriko etnietako bat da, gaur egun oso gutxitua dena (biztanle guztien %8-10 baino ez dira).
Gaur egun, ia 700.000 maori bizi dira munduan . Zelanda Berritik kanpo, multzo esanguratsua bizi da Australian (70.000 inguru).
Kontua da, gaur egun kulturarteko hezkuntza arlo guztietan ikus daitekeela. Orain arte musikan, literaturan, plastikan edo matematikan nabaritu dugu. (Argazkian : Bandera Maoria)
Soinketa ere izan daiteke beste modu bat kulturartekotasuna lantzeko. Munduko kultura guztiek izan dituzte euren joku, kirol... bereziak. Batzuk zabaldu egin dira, eta beste batzuk ez dira hain ezagunak.
Gaurko sarrera honetan, soinketako klaseetan ikuspegi interkulturala lantzeko ariketa txiki bat proposatu nahi dut. Batez euskal herrian errugbyarekiko dagoen zaletasun handia ikusirik, soinketako klaseetan Zealnda Berriak partidua hasi baino leheen burutzen duen "Haka dantza" nola egiten den ikusiko dugu.
Taldeearen kontzentrazioa handitzeko eta aurkariei beldurra sartzeko egiten duten dantza da Zelanda Berriko taldeek erabiltzen duten hau. Soinketako klaseeak kulturatekoago bihurtzeko erabili dezakegun baliabide bat da. Kultura Maoria nolakoa den ikusi eta errugbyari buruzko ikasgaia modu berezi batean uztartzeko erabili dezakeguna.
Bideo honetanikusiko dugu "Haka" dantza zertan datzan:
Denok dakigun moduan, sare sozialak web bidezko topaguneak dira, bertan harpidetza egiten duenak bere profila sortzen du bere datu pertsonalak eta bere gustoko jardueren gaineko informazioa sartuta. Horrela, antzeko joerak dituen jendea erakarriko du eta lagun horiek ezagutu eta onartuz gero elkarrekin gauza asko egin ditzakete. Norberaren helburuen arabera lagunak bazkideak edo bikotekideak topa daitezke.
Sare sozial ezberdinen artean facebook, tuenti edo twitter dira ezagunenak, baina orain zerbait berria aurkeztuko dizuet : Bussu, hizkuntzak ez galtzeko eta aldi berean ikasteko sare soziala.
UNESCOk dioenez, 3.300 hizkuntza galzorian daude, hau da, munduko hizkuntza guztietatik %50!Kamerungo Bussu hizkuntzaren egoera txarra hartu dute eredutzat sare sozial berri hau promozionatzeko. Izan ere, ikusiko dugun bideoan agertzen den bezala, 8 pertsonak baino ez dute hizkuntza hau hitz egiten eta egoera zailean ikusten dute hizkuntza honen bizi iraupena.
'Save busuu' izeneko ekimenarekin hizkuntza sare sozialen bitartez ezagutaraztea da bere helburua. Jendeak beste hizkuntza bat dela jakitea eta bide batez, hizkuntza ikastea.
Hau martxan jartzeko, linguistikako adituak joan ziren bertara ekimena azalduz. Bertako herritarrak, 8 pertsona baino ez, ekimenarekin bat egin omen zuten lehen momentutik arazorik gabe. Gustura baitzauden ekimen berri honekin, beraien hizkuntzari mesede egingo ziolako.
Astebetez, busuu hitz egiten duten pertsonekin bideo musikalak egin zitutzen eta betran, transmititu nahi diren hizkuntzaren balioak agertzen dira.
Busuu hizkuntzaz gain, hizkuntza ezberdinak ikasteko aukera luzatzen digu sare sozial berri honek. Hala nola, ingelesa, portugesa, italianoa, alemana, errusiera, frantzesa...
Busuu hizkuntza ikasteko, ariketa ezberdinak proposatzen dira. Ariketa horien artean, gramatikalak, sintaktikoak, hiztegia … sartuko dira eta bideo-txata ere barnean izango du. Honekin elkarrizketa bat mantendu daiteke busuu dakien norbaitekin edo ikasten ari den norbaitekin.
Gainontzeko hizkuntzekin ere berdina egin dezakegu, ariketa ezberdinak sare sozialean ditugun lagunen bitartez. Honela, lurralde ezberdinetako jendea ezagutuko dugu eta horrez gain, beraien hizkuntza ere bai. Izan ere, elkarrizketen bidez norberak bere hizkuntza mundu osora zabaldu dezake eta aldi berean, hizkuntza komunitate ezberdinak sortuz.
Ez al da aukera paregabea euskara mundu osoan zehaz hedatzeko?
Kultur aniztasuna sustatzeko powerpoint polita dakarkizuet gaurkoan. Haurrentzako ez ezik nagusientzako sentsibilizazio modura erabili daitekeen aurkezpena. Besterik barik hemen duzue :
Gabonetan gaudela aprobetxatuz, munduko toki ezberdinetako umeek jasaten duten kruelkeri honetaz hitz egitea bururatu zait. Izan ere, ume guztiek ez dute gure ingurukoek duten zorte berdina, eta hauek gogora ekartzea ezinbestekoa da indarkeri hau salatzeko.
Haur soldaduez ari naiz, munduko talde armatu ezberdinek bahitutako haur soldaduez.
Klaserako, taldean egindako bideo honetan ikus dezakegu haur hauek pairatzen duten egoera.
Kulturartekotasuna, kultura-aniztasuna kudeatzeko eredutzat harturik, gizarte osoarekiko aldarrikatu behar da, edozein gizarte-motarekiko, gizarte bakoitzaren kulturaaniztasuna edozein eratakoa eta mailatakoa dela ere. Gizartearen gaineko edozein ikuspuntu arauemaile eta balioespenezkorekin gertatzen den moduan, eztabaida- eta kritika-prozesu baten bidez baino ezin da kulturartekotasunaren ikuspuntua finkatu. Proposamena da kulturartekotasuna kultura-pluralismoaren eredu berritzat hartzea, eta aurrekoa, kultura-aniztasuna alegia, modu kritikoan osatzea eta ordezkatzea.
Nork ez ditu ikusi gabonetako egun hauetan gure herrietako parkeetan umeak bere jostailuekin jolasten?
Ikus dezagun gaurkoan, munduko lurralde ezberdinetan sortuak,eta gure artera ekarritakoak,izan diren jostailuetako batzuk. Hauen artean, hain ezagunak diren trompa jokoa edo mikado-a bezalako jokuak daude.
Blog-a sortzerakoan konturatu naiz internet explorerrekin irekitzerakoan aldaketa batzuk sortzen direla. Adibidez , horrialde ezberdinen izenburuak ez direla ondo ikusten edo aurkezpeneko lerroetan aldaketa batzuk ematen direla...
Horregaitik, blog-a behar bezala ikusteko, firefox nabigatzailea erabiltzeko eskatzen dizuet.
Era berean, akatsen bat edo beste aurkitu ezkero, komentario baten bidez akats honen berri ematea eskertuko nizueke.
Besterik gabe, besarkada handi bat klasekide eta gainontzeko lagunei!!!
Kaixo lagunok!!! Gaurkoan, gure blogerrera abesti bat nola igotzen den ikusiko dugu. Horretarako goear plataformako abesti bat aukeratu dugu eta gure blogera, zein sare sozial ezberedinetara, nola igotzen den ikusiko dugu bideo-tutorial honen bidez:
Asier Ordorikak eta Eder Ulibarrik eginiko bideotutoriala.
* Ezberdintasun kulturalei buruz ari garenean baloreen, sinesmenen, espektatiben, mundu ikuskeren...-en gainean ari gara hizketan eta horien arabera gertaerak (sozialak, fisikoak…) eta jokamoldeak era ezberdinetan ulertzen ditugu pertsonok.
* Kulturen arteko ezberdintasunei buruz ari garenean janzkera, elikadura, dantza… ezberdinak baino gai sakonagoei buruz ari gara, kontuz ibili beharra dago azaleko ikuspegi horiekin.
* Ezberdintasun kulturalak unibertso sinbolikoen arteko ezberdintasunak izaten dira, munduko gertaerak ulertzeko eta interpretatzerako orduan.
* Ezberdintasunak egoteak ez du esan nahi talde batzuk beste batzuk baino maila altuagoa izan behar dutenik hierarkikoki.
Ezberdintasun kulturalak 7 dimentsiotan deskribatzen dira:
Sushia betetzeko aguakatea, izokin ketua eta amuarrai arraultzak erabiliko ditugu, baina beste edozein barazki zein arrain gordin edo ketu erabil daiteke. (Atuna asko erabiltzen da sushia egiteko)
Hasi baino lehen, arroza ondo garbitu 60 bira emanez, 10 birako ura aldatuz.
Arroza eta 570ml urak sutan jarri irakin arte, eta tapa jarria duelarik. Irakiten hasten denean, sua minimoan jarri nahastu gabe eta tapa kendu gabe. 15-20 minutu igarotakoan, ura lurrindu dela eta arroza egina dagoela konprobatu. Hala bada, sutik kendu tapa jarrita utziz.
Kazo batean ozpina, azukrea eta gatza jarri. Su fuertean jarri eta etengabe nahastu azukrea disolbatu arte. Disolbaturik dagoenean, arrozari gehitu, nahastu eta beste 10 minutu utzi tapaturik.
Algak esterilan jarri (alde liso eta disdiratxua behekalderuntz). Arroza zabaldu gainetik izkina batean arrozik gabeko lerro bat utziz (gero hortik itxasteko). Beste izkinan wasabi lerro bat, aguakatea, izokina eta arraultzak jarri lerro bat eginez.
Sushia bildu esterilaren laguntzaz (bideoan ikusten den moduan), eta amaieran, arrozik gabe geratu den zatia urez busti itxatxi dadin.
Laban zorrotz batekin 2 cm inguruko zatiak moztu. Zati bat mozten den bakoitzean, labana ondo garbitu arroza itxatxi egiten zaiolako.
Ondo hozten utzi eta soja saltsa eta sesamoan bustita jan. 4 egun iraun ditzake hozgailuan sarturik. On egin!!
Hip hop-a,1960 eta 1970 artean Ameriketako Estatu Batuaketako ghettoetako gazteek sortutako mugimendu kulturalari deitzen zaio. Lau elementu nagusi daude hip hoparen inguruan: Alde batetik,elementu musikala, rapak osatzen duena turntablism-arekin batera(DJak betetzen duen papera).Eta bestalde, elementu artistikoa, break dance eta grafittiek osatzen dutena.
Oso lagungarria izan zen,komunitate afroamerikarrarentzat,New york-eko auzoetan barrena( Bronx , Queens , Brooklyn...)egiten zituzten manifestaldietan bereziki,eskubideak aldarrikatzeko.
Hemen duzue, 80.hamarkadaren bukaeran sortutako Hip Hop-eko talde garrantzitsuenetako bat,Public Enemy :
Sabel dantza arabiar herrietako dantza bat da. Ekialde Hurbileko eta Afrikako iparraldeko elementuak batzen ditu. Arabieraz raqs sharqi رقص شرقي ("ekialdeko dantza") edo raqs baladi رقص بلدي (dantza nazionala) izena du. Raks Baladi oinarrizko dantza bat da, ia-ia mugimendurik lateralik gabekoa, baina aldaka mgituz. Dantza hau Egipton Raks Sharki izenez ezagutzen da.
Egiptoko folklorearen parte da eta dantza klasikoan eta garaikidean egiten da, mugimendu, bira eta aldaka mugimendu handirekin. Turkian Gobek Dans edo Rakasse izenarekin ezagutzen da.
Gaur egun,interneta komunikazio herraminta oso potentea bilakatu da. Komunikazio mugikorraren bidez etengabeko elkarreragintzan murgildu da gizartea . Foro,blog,sare sozial eta abarren erabilerak, gizartearen lan egiteko moduak aldatzera eraman ditu. Hona hemen, Manuel Castells soziologo ospetsuari eginiko elkarrizketaren mapa kontzeptuala:
Gaur egun,komunikazioaren eta informazioaren teknologia berriek (IKT), gero eta idar gehiago hartzen ari dira gure gizartean.Kultura okzidentalaren testuinguru sozial, ekonomiko eta politikoaren atal garrantzitsu bihurtzen ari dira teknologia berriak;merkatu ekonomiak bere kaxa erabiltzen dituelarik errentagarritasun handiena lortzeko. Kontuan izanda munduaren parte txiki bat garela teknologia hauek erabiltzeko aukera dugunok, zeresan handia ematen digu bazterketa sozialaren arian.
Munduko biztanleriaren erdiak baino gehiago ez du sekula telefonorik erabili eta 47 herrialdetan,100 biztaleko telefono linea bakar bat baino ez dute.
Hau horrela izanik,Komunikazioaren eta informazioarenteknologia berri hauek(IKT) , oso erabilgarriak direla esan dezakegu gu bizi garen gizarte okzidental honetarako. Baina, zergatik uzten ditu alde batera gainontzeko herrialde ez horren garatuak? Indibidualismora bultzatzen gaituzte gizartea sozializatu beharrean,informazioa pribatizatu,denon eskura utzi beharrean eta errentagarritasun ekonomikoa atera nahi da,eredu sozialan plurala sustatu beharrean.
Informazioaren gizarte honetan, beharrezko da eredu sozial berri bat sortzea,non bazterketa soziala atzean utzi eta denontzako lagungarria izango den gizarte plural batean hezi behar dugun.
Horretarako , gizarte hezitzaile moduan, ezinbestekoa iruditzen zait teknologia berri hauek gizartearen maila ezberdinetara zabaltzea komunitate ezberdinak kontuan hartuta. Ez bakarrik hezkuntz instituzio formaletara ,baizik eta hezkuntza ez-formal eta gainontzeko gizarteari ere.
Gizartearen beharrizanak asetzera bideratuko den eredu berri bat sortzea premiazkoa da bazterketa soziala alde batera utzi eta elkartasunerantz joko duen gizarte berri bat sortzeko.
Donostiako "Esperanza latina" elkarteak,etorkinentzako euskara klseak antolatzen ditu Udal patronatu eta euskaltegiaren laguntzarekin. Hego eta ertamerikatik donostiara iritsi diren etorkinen elkartea da "esperanza latina",eta elkar ezagutzeko topagunea izateaz gain,hainbat ikastaro antolatzen dituzte egoitza honetan. Horien hartean,igande goizetan euskara ikasteko klaseak ematen dituzte. Ikus dezagun nola moldatzen diren:
Etorkin atzerritarren artean errumaniarrak dira gehien Euskal Herrian.
Frantziako kanporaketak direla-eta, ijito errumaniarren egoerak zeresan handia eman du azken aldian. Proportzioan, Gernikan daude gehienak. Ikus dezagun beraien egoera zein den:
Gure gizarte konplexu honetan, gero eta gehiago hitz egiten da “kulturartekotasunaz”. Eskolan ere “kulturarteko hezkuntza” ohiko esapide bihurtu da, eta ez arrazoirik gabe. Izan ere, eskolan bi esanahi dituela erabiltzen da “kulturarteko hezkuntza”: alde batetik, mundu kulturanitz batean egoki bizitzeko prestakuntzari esaten zaio,ikasle guztiek behar duten prestakuntza, alegia. Bestalde,termino horrekin izendatu ohi da etorkinen seme-alaben trataera ikastetxean. Lehenengo adierari dagokionez, gaitasun multzo bat eskuratzeko aukeraz hitz egiten da; prestakuntza hori“Balioen hezkuntzan” kokatzen da eta “Herritartasunerako Hezkuntza” (hau da, herritar arduratsu eta solidarioa izateko hezkuntza)planteamendu orokorraren barruan dago. Gatazkaren kudeaketa, gizartean parte hartze aktibo eta kritikoa, aniztasunarekiko errespetua eta estimua… dira alor horretan jorratu behar diren zenbait eduki garrantzitsu. Gehiago irakurtzeko...
Txinera edo hizkuntza senitiarrak ( 汉语 edo 漢語 / Hànyǔ, 中文 / Zhōngwén) hizkuntza bat edo hizkuntza familia bat kontsidera daitezke, eta jatorriz han etniaren hizkuntzak dira. Hizkuntza sino-tibetarren adar bietako bat da. Munduko populazioaren seiren batek, 1.300 milioi pertsona inguruk, txineraren formetako bat darabil ama-hizkuntza lez. Hizkuntza familia bezala, txinerak 1,2 mila milioi hiztun inguru ditu; mandarinerak bakarrik 850 milioi hiztun inguru ditu, munduko beste edozein hizkuntza gaindituz.
Ahozko txinera bere barne desberdintasunengatik da ezaguna, halere, aldaera guztiak dira tonalak eta analitikoak. Sei eta hamabi talde erregional bitartean dago (sailkapen eskemaren arabera); handiena mandarinera da (850 milioi pertsona), jarraian wu aldaera legoke (90 milioi), ondoren min mintzaira (70 milioi) eta azkenik kantonera (70 milioi)Ahozko txineraren era estandarizatua mandarinera estandarra da (普通话 / pǔtōnghùa, 国语 / gúoyǔ), Beijing hiriko dialektoan oinarritua. Hau Txinako Herri Errepublikako eta Txinako Errepublikako hizkuntza ofiziala da, eta baita Singapurreko lau hizkuntza ofizialetako bat ere. Txinera NBEko sei hizkuntza ofizialetako bat ere bada. Beste aldaeretatik, kantonera estandarra ohikoa eta eragingarria da itsasoz haraindiko kantonera-hiztunen komunitateetan, eta Hong Kongeko hizkuntza ofizialetako bat da ingelesarekin batera, eta Macaun portugesarekin. Hegoaldeko min mintzaira, min talde linguistikotik dator eta oso hedatuta dago Fujian hegoaldean, Taiwanen eta Hego-Ekialde Asiarrean
